Θέλω να ευχαριστήσω το Σταύρο Θεοδωράκη για δύο λόγους:
1ον, γιατί άνοιξε το κόμμα του και έδωσε τη δυνατότητα σε νέα στελέχη της πολιτικής να μπούμε μέσα, να αναδείξουμε τις ιδέες μας, να δώσουμε την εκλογική μάχη του Σεπτεμβρίου ως Μπροστά, ως μια προσπάθεια που έχει ως αιχμή της την δικαιοσύνη ανάμεσα στις γενιές
2ον, γιατί σήμερα, με την παρουσια πρώην πρωθυπουργών και πολιτικών αρχηγών εδώ, δίνουμε ένα παράδειγμα. Ότι μπορούμε να συνυπάρχουμε, να συζητάμε, να τιμάμε τους ηγέτες του χώρου μας για τα λάθη, τις παραλείψεις τους αλλά και τα επιτεύγματά τους. Η συμφιλίωση φέρνει μέσα τον διάλογο και σήμερα γίνεται ένα σημαντικό βήμα.
Αργά χθες το βράδυ, μετά την εξαιρετική ομιλία του Σταύρου, γύρισα σπίτι και όπως, φαντάζομαι και εσείς, είδατε μερικές δημοσκοπήσεις. Σε αυτές, δυστυχώς, ο προοδευτικός χώρος, τουλάχιστον αυτός που αυτοπροσδιορίζεται ως τέτοιος, καταγράφει μονοψήφιο ποσοστό. Αυτή όμως είναι η βιτρίνα του προβλήματος. Πίσω από αυτήν υπάρχει μια πραγματικότητα: η αλλαγή των δομών, των αντιλήψεων, των αναγκών της κοινωνίας.
Άραγε η κοινωνία είναι αλλού ή είναι αλλού τα προοδευτικά κόμματα; Πώς μπορεί το Ποτάμι, ο προοδευτικός χώρος, να εκφράσει τη νέα κοινωνική κατάσταση;
Τρεις είναι οι σημαντικές προκλήσεις, για να μην μακρηγορώ:
Πρώτον, τα κόμματα σήμερα και στο μέλλον, θα συγκρούονται με την κοινωνική τους βάση. Το τι ψηφίζω σήμερα, δεν σημαίνει ότι θα ψηφίσω το ίδιο και αύριο. Μόλις το 1/3 των ψηφοφόρων στην Ελλάδα έχουν κομματική ταύτιση. Ξέρετε τι μου λένε γνωστοί και φίλοι όταν τους μιλάω για τα κόμματα ή το Ποτάμι; “Γιατί να έρθουμε σε κόμματα; Αν θέλουμε να βοηθήσουμε έμπρακτα, θα πάμε στη Λέσβο, σε ΜΚΟ, σε δίκτυα αλληλεγγύης, θα μαζέψουμε ρούχα και θα οργανώσουμε συσσίτια στις γειτονιές και στις ενορίες μας. Γιατί να εμπιστευτούμε τα κόμματα;”
Δευτερον, αυτό συμβαίνει γιατί μεγαλώνει ο αριθμός των πολιτών που νιώθει ότι δεν συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων. Θεωρεί την πολιτική κλειστό σύστημα. Υπάρχει διάχυτη αδικία, φτώχεια, ανισότητες, μια ανασφάλεια που κρατά πια 7 χρόνια και δεν αφήνει να αναπνεύσουμε και να οργανώσουμε τις ζωές μας. Ποιός πληρώνει το λογαριασμό; οι ίδιοι και οι ίδιοι. Χθες δημοσιεύτηκε ότι το 3% των Ελλήνων πληρώνουν τους μισούς φόρους: συνταξιούχοι, μισθωτοί, νέοι εργαζόμενοι. Γυναίκες και νέοι πληρώνουν το τιμημα της λιτότητας και της ύφεσης, μια κοινωνική και διαγενεακή αδικία που δεν έχει προηγούμενο. Αυτή η οργή και η απογοήτευση, καλλιεργεί την απόρριψη και τη δυσπιστία στους θεσμούς, άρα και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Υπάρχει πληγωμένος πατριωτισμός, ο οποίος δεν είναι εκεί έξω είναι μέσα μας, είναι δίπλα μας, είναι μέσα στο σπίτι μας. Δεν είναι δεξιά ατζέντα ο πατριωτισμός, δεν είναι συντηρητική ατζέντα ο πατριωτισμός. Έχει να κάνει με την αγάπη γι’ αυτά που θέλουμε και μπορούμε να πετύχουμε μέσα στην Ευρώπη. Έχει να κάνει με τις ανισότητες που περνάνε οι νέοι και οι γυναίκες στην Ελλάδα. Έχει να κάνει με τη διάχυτη οργή και τον αντισυστημισμό εναντίον στις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές ελίτ, στα κλειστά συστήματα εξουσίας.
Τρίτον, οι νεότεροι, το πιο ζωντανό κύτταρο αντιλαμβάνεται την πολιτική ως αναπαραγωγή των συμφερόντων των ελίτ. Με απλά λόγια, οτι οι πολιτικοί λειτουργούν για το συμφέρον τους, ως κλειστό κύκλωμα, που αφήνει έξω τους πολλούς και ιδιαίτερα τους νέους. Και αν απορείτε γιατί, ας σκεφτούμε ότι αυτή η γενιά είναι η πρώτη μεταπολεμικά, που δεν ζει με την προσδοκία μιας καλύτερης ζωής. Υπήρχε η προοπτική πριν έξι – επτά χρόνια να είμαστε άλλη μια γενιά η οποία θα μεγάλωνε καλύτερα από τους γονείς μας. Φίλοι της Νεολαίας, μην έχετε καμία αμφιβολία. Οι γονείς μας μας μεγάλωσαν, μας σπούδασαν και σήμερα μας τα παίρνουν πίσω μέσα από το ασφαλιστικό σύστημα. Αυτή είναι η πιο εμβληματική αδικία εις βάρος της γενιάς μας.
Τι κάνουμε λοιπόν για όλα αυτά; Απαντάμε με ιδεολογικές ταμπέλες; Για κεντροαριστερά, προοδευτικό κέντρο, φιλελευθερισμό; Απαντάμε πάλι με συναντήσεις κορυφής, συνδιασκέψεις αρχηγών και στελεχών, χωρίς να γνωρίζει πάλι η πλειοψηφία των πολιτών τι πιστεύουμε, για τι είμαστε έτοιμοι να πολεμήσουμε, τι απαντησεις έχουμε επεξεργαστεί;
Η Αριστερά και η Δεξιά δεν έχουν χαθεί. Όσο υπάρχουν ανισότητες, φτώχεια, εκμετάλλευση, ξεριζωμοί και προσφυγιά, κλειστά συστήματα εξουσίας και περιορισμένες ευκαιρίες, θα υπάρχει πάντα Αριστερά και Δεξιά, που θα προσαρμόζεται στην κάθε εποχή και τις ανάγκες της.
Στην Ελλάδα όμως, χρησιμοποιούν τις ταμπέλες, αυτοί που αδυνατούν ή αποτυγχάνουν να πραγματώσουν το περιεχόμενό τους. Γιατί δεν λέμε την αλήθεια, σύντροφοι; Είδαμε κεντροαριστερούς να γίνονται ουρά της Δεξιάς και να χτίζουν ένα κράτος άδικο, στην υπηρεσία των λίγων. Είδαμε δήθεν φιλελεύθερους και συντηρητικούς να μην υπερασπίζονται καν την αγορά, να εφορμούν στο κράτος, να μην πιστεύουν σε καμία μεταρρύθμιση, ακόμη και στα κοινωνικά δικαιώματα. Και τέλος, λυπάμαι ιδιαίτερα, ζούμε μια δήθεν Αριστερά, που περιφέρει και προσκυνά λείψανα Αγίων, διορίζει σόγια και κουμπάρους, επιτίθεται στο δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης.
Ο Σταύρος Θεοδωράκης έκανε μια γενναία πρόταση, η Φώφη Γεννηματά έκανε μια γενναία πρόταση, ο Γιώργος Παπανδρέου σήμερα έκανε μια γενναία πρόταση. Είχαμε το συγκινητικό κάλεσμα του Κώστα Σημίτη, ο οποίος κάποτε είπε ότι «Η πιο συντηρητική στάση στα πράγματα είναι η μονιμότητα, η αίσθηση ότι κατέχεις την καρέκλα και δεν την αφήνεις με τίποτε». Αυτός είναι ο συντηρητισμός για να τον λάβουμε υπόψη μας και στο διάλογο που θέλουμε να οργανώσουμε.
Μια συνάντηση λοιπόν των Προοδευτικών, είτε λέγεται Κοινοβούλιο του Κέντρου, είτε Προοδευτική Συμμαχία είτε πολιτική συνεργασία δεν μπορεί να αγνοεί τα παραπάνω. Για αυτό έχει νόημα να είναι μια συνάντηση θέσεων, συνάντηση αξιών και συνάντηση γενεών. Η πρώτη ύλη υπάρχει, αλλά δεν είναι αρκετή. Θέλει τους πολλούς και όσους έχουν ανάγκη μια διαφορετική πολιτική εκπροσώπηση, τους χαμένους των μνημονίων.
Εμείς, συμμετέχουμε σε αυτήν την προσπάθεια, από την πρώτη στιγμή που φάνηκε ότι κανείς δε μπορεί μόνος του. Από το 2012 προσπαθούμε, σε κάθε δυνατή πρωτοβουλία, με τις μικρές μας δυνάμεις, να λέμε το αυτονόητο: πρώτα οι θέσεις, πρώτα οι απαντήσεις στα προβλήματα, μετά οι καρέκλες. Το ίδιο λέμε και τώρα και προτείνουμε το εξής:
Με πρωτοβουλία των ηγετών των κομμάτων που ενδιαφέρονται να συνεργαστούμε ή έστω να βάλουμε τις βάσεις για κάτι μεγαλύτερο, να καταθέσουν τις θέσεις τους, τις πιο σημαντικές και εμβληματικές. Μετά, μια ομάδα από νέα και καταρτισμένα στελέχη, με τη βοήθεια της ομάδας των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών ή και των Φιλελευθέρων Δημοκρατών, αν κάποιοι προτιμουν, να επεξεργαστούμε έναν προγραμματικό δεκάλογο. Δέκα βασικές, εμβληματικές θέσεις, επεξεργασμένες, που θα γίνουν η βάση για έναν διάλογο σε όλη την Ελλάδα. Με συμμετοχή όλων και ιδιαίτερα της νέας γενιάς. Αυτός ο διάλογος θα δείξει αν αυτά που λέμε έχουν νόημα, αν μιλάνε στις καρδιές και στο μυαλό των ανθρώπων, αν υπάρχει λόγος να συνεχίσουμε.
Εκεί προφανώς το Ποτάμι έχει το πλεονέκτημα. Είναι ένα έντιμο καθαρό Κίνημα πολιτών, το οποίο δεν έχει κυβερνήσει, με καθαρότητα θέσων και προθέσεων.
Αν υπάρχει λόγος, ας πάμε σε μια Συνδιάσκεψη, με όσους συνέδρους θέλει ο καθένας, για να επικυρώσουμε τις θέσεις και το πρόγραμμα της προσπάθειας. Και όσοι επιθυμούν να ηγηθούν της νέας προσπάθειας, ας πάμε σε απευθείας εκλογή από τους πολίτες, ενω τα κόμματα θα διατηρήσουν την αυτονομία τους. Μόνο έτσι έχει νόημα για εμάς η διαδικασία: να είναι ανοιχτή, προγραμματική, ανανεωτική, έντιμη για όλους.
Φοβάμαι ότι αν δεν υπερβούμε όλοι τους εαυτούς μας, τα προοδευτικά κόμματα κινδυνεύουν να γίνουν οι εξωτερικοί σχολιαστές μιας πολιτικής σάτιρας, μιας πραγματικότητας που θα τα ξεπερνά.
Αν δεν βγουν μπροστά τα ικανά και άξια στελέχη από κάθε κόμμα, αν όσα ιστορικά στελέχη του προοδευτικού χώρου συνεχίσουν να κάθονται στην εξέδρα και να αναζητούν τρόπους να επανέλθουν στην πολιτικη με προσωπικές συμφωνίες, ακομη και με τη Δεξιά, αν όσοι θέλουν να κρατούν τα μαγαζιά τους μικρά θεωρούν ότι η επανεκλογή ή η συμμετοχή σε συμμαχικές Κυβερνήσεις θα τους βοηθάει να συντηρούν τον κομματικό τους στρατό,α ν οι νέοι δεν αφήσουμε για λίγο τα πληκτρολόγια και δεν αρπάξουμε την πολιτική από τα μαλλιά, θα κάνουμε μια τρύπα στο νερό.
Αυτό που συμβαίνει και αυτό που μπορεί να μας συμβεί μας αφορά όλους. Ειδικά τη νεολαία μας εδώ. Μπροστά λοιπόν και τώρα!
