Δύσκολα θα γλίτωνε το Σύνταγμα από τη μάστιγα της μικροπολιτικής, που ήρθε και θα μείνει μέχρι τις εκλογές. Άλλωστε ήταν η τρίτη φορά που η κυβέρνηση ανέσυρε τη συνταγματική αναθεώρηση μέσα στη θητεία της, ως ενθύμιο ενός χαμένου προοδευτισμού, για να θυμίσει στους πολίτες τη δήθεν αποστροφή της για τις ελίτ, την τεχνοκρατία και την αγάπη της για την αμεσοδημοκρατία και τη θρησκευτική ουδετερότητα. Δεν χρειάζεται βέβαια να ειπωθεί πόσο συνεπής υπήρξε ως προς όλα αυτά, ούτε αν επιχειρεί να πείσει καλόπιστους που πιστεύουν ότι με αυτά τα υλικά θα χτιστεί η νέα κεντροαριστερά.
Δεν υπολόγισε όμως ότι η Νέα Δημοκρατία θα την πλήρωνε με το ίδιο νόμισμα, αφού προσφέρθηκε να υπερψηφίσει τις προτάσεις της, ώστε στην επόμενη Βουλή να χρειαστούν μόλις 151 ψήφοι για να αναθεωρηθούν οι διατάξεις που τώρα θα λάμβαναν 180. Έτσι, μιας και θα έχει την πλειοψηφία θα μπορεί άνετα, όπως φαίνεται, να αναθεωρήσει το Σύνταγμα στην κατεύθυνση που αυτή επιθυμεί. Η κυβέρνηση ανέκρουσε πρύμναν, όσα ακολούθησαν είναι γνωστά, ίσως κάποια άρθρα περάσουν με 180 τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές και η επόμενη Βουλή θα πρέπει να αποφασίσει τι είδους αναθεώρηση θα κάνει: συντηρητική ή προοδευτική;
Το μόνο βέβαιο είναι ότι με την κυβέρνηση να δίνει τον τόνο και τη Νέα Δημοκρατία να ακολουθεί, η μπάλα βγήκε ξανά εκτός γηπέδου: τι πανεπιστήμια θέλουμε, ποιό Δημόσιο έχουμε ανάγκη, αν οι δημοι και οι Περιφέρειες θα απογαλακτιστούν ποτέ από το κεντρικό κράτος, γιατί πρέπει να χάσουν οι βουλευτές τα προνόμιά τους, αν θα μπαίνει ένα όριο στις ιδιωτικοποιήσεις, γιατί η μη εκλογή του Προέδρου Δημοκρατίας δεν θα διαλύει τη Βουλή και πάει λέγοντας. Αυτά που κάποιοι πολιτικοί μοιράζονται σε ημερίδες και εκδηλώσεις, τα ξεχνούν όταν κάθονται στα έδρανα. Χάσαμε έτσι μια ευκαιρία να συζητήσουμε για κάτι άλλο εκτός από γκαζόζες, κουραμπιέδες και εξαγορές βουλευτών. Μια τελευταία ευκαιρία για την πλειοψηφία να δείξει ότι ενστερνίστηκε κάποια διδάγματα από την οδυνηρή δεκαετία που διανύουμε.
Αν το δει κάποιος με ψυχραιμία, η σημερινή πολιτική κατάσταση βάζει απέναντι την κοινωνία, ενώ θα έπρεπε να κάνει το αντίθετο. Αυτό δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο. Όπως ανέδειξε και πρόσφατη έρευνα του Ιδρύματος Bertelsmann για την δημοκρατία στην Ευρώπη, αρκετές πια κυβερνήσεις προσπαθούν να διαιρέσουν τις κοινωνίες τους, αντί να τις ενώσουν. Αρκετοί διαβρώνουν τους θεσμούς από μέσα ή εξαντλούν τους αντιπάλους τους. Άλλοι βρίσκονται σε μόνιμη προεκλογική εκστρατεία και ιδεολογική σύγχυση, ενώ άλλοι δεν επικοινωνούν τις πολιτικές τους στους πολίτες, με αποτέλεσμα ο σύνδεσμος να εξασθενεί όλο και περισσότερο.
Άραγε που θα φτάσει αυτό; Ποιο είναι το σημείο ισορροπίας ενός πολιτικού συστήματος και μιας δημόσιας εξουσίας που δεν ηγείται, δεν αναλαμβάνει καν την ευθύνη, αλλά αφήνει τους πολίτες να λύνουν μόνοι τους ζητήματα; Σίγουρα δεν είναι η επικράτηση ακραίων κομμάτων και παρανοϊκών προσωπικοτήτων.
Είναι ορατό από χιλιόμετρα ότι μια μέτρια και αδύναμη δημοκρατία δεν μπορεί να διαχειριστεί κοινωνικά προβλήματα, οικονομικές αστάθειες και να αντιληφθεί ποια είναι η θέση μας στην Ευρώπη και στον κόσμο. Και μάλλον δεν θα μάθουμε αν δεν κλείσει αυτός ο κύκλος του διχασμού που καλά κρατεί και παίζει με τα νεύρα όσων εξακολουθούν να ζουν μια δύσκολη καθημερινότητα και η υπομονή τους τελειώνει. Είναι καιρός, ο κύκλος του διχασμού που άνοιξε το 2010, να κλείσει ηχηρά, με δημοκρατικό τρόπο και η κοινωνία να βρεθεί για λίγο μαζί, και όχι απέναντι, από το πολιτικό σύστημα.