Στην αρχή το χλεύασαν. Μετά προσπάθησαν να το υποβαθμίσουν. Στη συνέχεια το συγκάλυψαν. Μετά μας είπαν ότι τους “κουράσαμε” και ότι είμαστε μονοθεματικοί. Και όμως, τέσσερις μήνες μετά, το σκάνδαλο των υποκλοπών σχεδόν μονοπωλεί την πολιτική ειδησεογραφία και απειλεί να μετατρέψει την πολιτική ζωή σε τριτοκοσμική αρένα.
Η αλήθεια είναι ότι αν ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν ήταν ευρωβουλευτής, δεν θα μαθαίναμε ίσως ποτέ την διείσδυση του Predator στο πολιτικό οικοσύστημα, αφού η υπόθεση Κουκάκη είχε προηγουμένως θαφτεί από τα κεντρικά μέσα ενημέρωσης. Και φυσικά, δεν θα ξετυλιγόταν ποτέ το γαϊτανάκι για το ρόλο της ΕΥΠ και του πρωθυπουργικού γραφείου στην παρακολούθηση του Νίκου Ανδρουλάκη, αν η ιδρυθείσα από το ΠΑΣΟΚ Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) δεν στεκόταν στο ύψος των περιστάσεων.
Η υπόθεση αυτή έχει δύο διαστάσεις. Η μια αφορά στο θεσμικό και πολιτικό σκέλος. Λίγο πριν εμφανιστεί η υπόθεση Κουκάκη στο προσκήνιο, η κυβέρνηση της ΝΔ άλλαξε με τροπολογία της νύχτας τη ρύθμιση που έδινε το δικαίωμα στον παρακολουθούμενο να μάθει τους λόγους παρακολούθησής του. Και χωρίς κανέναν ηθικό ενδοιασμό καλούσαν λίγους μήνες αργότερα το Νίκο Ανδρουλάκη, όταν το σκάνδαλο άρχισε να αποκαλύπτεται, να πάει να ενημερωθεί από τους Γεραπετρίτη – Δεμίρη, δηλαδή να παρανομήσει. Ήταν τέτοια δε η σύγχυση και ο πανικός του συστήματος Μαξίμου, που οργάνωσαν μια προσπάθεια συγκάλυψης, στα όρια του στρουθοκαμηλισμού με μια εξεταστική επιτροπή – φιάσκο, όπου επικαλέστηκαν ανύπαρκτο “απόρρητο”, δεν κλήθηκαν να καταθέσουν μάρτυρες – “κλειδιά” ούτε ζητήθηκαν οι λίστες πελατών των Intellexa – Krikel.
Πρόσφατα δημοσιεύματα δε, αποκαλύπτουν ότι η ΕΥΠ έκρυψε μέσα σε άλλη σύμβαση την αγορά του Predator από την εταιρία Intellexa κόστους 7 εκ. ευρώ. Σύμφωνα με το άρθρο 292 του Ποινικού Κώδικα, η κυκλοφορία και η διάθεση παράνομου λογισμικού διώκεται αυτεπάγγελτα. Όλα αυτά, ενώ θα αρκούσε να μάθουμε για ποιό λόγο παρακολουθούσαν τον Νίκο Ανδρουλάκη με μια απλή απόφαση του Πρωθυπουργού και φυσικά, να κινηθεί πιο γρήγορα η ελληνική Δικαιοσύνη που έχει στοιχεία στα χέρια της από τον Αύγουστο. Αντ’ αυτών η χώρα διασύρεται στην Ευρώπη, παίζει κρυφτό με τους θεσμούς, η κυβέρνηση φέρνει και ξαναφέρνει νέο θεσμικό πλαίσιο και στα εξώφυλλα παρελαύνουν δεκάδες ονόματα δηθεν παρακολουθούμενων, δηλητηριάζοντας την πολιτική ζωή.
Το άλλο σκέλος της υπόθεσης, αφορά σε κάτι πιο σοβαρό: την αυτονομία της πολιτικής από επιμέρους ιδιωτικά συμφέροντα. Οι παρακολουθήσεις είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου. Η ομάδα που εμπνεύστηκε και στελέχωσε το δήθεν επιτελικό Μαξίμου συναλλάχθηκε με πρόσωπα και εταιρείες, στήνοντας ένα δίκτυο παρακολουθήσεων, που ξέφυγε πλέον από τα χέρια τους. Είναι η ίδια αντίληψη για την εξουσία που μοίρασε πακτωλό χρημάτων με απευθείας αναθέσεις, κλείνει το μάτι στις εταιρείες ενέργειας αφήνοντας τις να κερδοσκοπούν ή “χαϊδεύει” τους δυνατούς της αγοράς με συμφωνίες κυρίων, χωρίς όμως να μειώνει τους φόρους ή να κάνει ελέγχους για αθέμιτες και εναρμονισμένες πρακτικές στα τρόφιμα, τις τηλεπικοινωνίες, τις τράπεζες. Είναι το ίδιο σύστημα εξουσίας που έκανε τη χάρη σε λίγους καταργώντας τις συλλογικές συμβάσεις για τους εργαζόμενους, μείωσε το φόρο στα μερίσματα των μετόχων, ευνόησε τη μεγάλη ακίνητη περιουσία με τη μείωση του ΕΝΦΙΑ και τη νέα ρύθμιση για τις γονικές παροχές. Και φυσικά είναι το ίδιο σύστημα εξουσίας που χρυσοπλήρωσε κανάλια και εταιρείες δημοσκοπήσεων για να συντηρούν το αφήγημα της δήθεν “κανονικότητας”, υποβαθμίζοντας τη δυναμική και τα πολιτικά επιχειρήματα των άλλων – και κυρίως του ΠΑΣΟΚ.
Η μάχη λοιπόν για την επιστροφή της πολιτικής, όπως αυτή που δίνουμε στο ΠΑΣΟΚ, είναι η μάχη για την αυτονομία της από τα συμφέροντα που την καθοδηγούν. Μια μάχη για να αποκατασταθεί το κύρος των θεσμών, όπως οι Ανεξάρτητες Αρχές, η Δικαιοσύνη και η Βουλή, που καλούνται να φέρουν στο φως το παρακράτος των παρακολουθήσεων. Μια μάχη για να ανακτήσει το κράτος τον ρυθμιστικό και ελεγκτικό του ρόλο για να αποκαταστήσει τη Δικαιοσύνη στην κοινωνία, για να μην πληρώνουν οι πολλοί τα κέρδη των λίγων, για να μειωθεί η ανισότητα και να επιστρέψει η αξιοπρέπεια και η ελπίδα.