Η Ελλάδα του ’80 έχει την τιμητική της στην Ελλάδα του 2017. Θες γιατί κυβερνά ένα αριστερό κόμμα με δανεικά συνθήματα και “πάγκο” από το παλαιό ΠΑΣΟΚ είτε γιατί το βιοτικό μας επίπεδο πηγαίνει πίσω ολοταχώς. Ή τελικά γιατί, όπως λέει ο Νίκος Δήμου, “έχουμε φτάσει να είμαστε 95% παρελθόν και 5% παρόν”.
Διόλου τυχαία, αυτές τις ημέρες γιορτάζουμε τα 30 χρόνια από το αθλητικό έπος του 1987. Τότε που τα σπίτια γέμισαν με ελληνικές σημαίες, η αθλητική μυθολογία απέκτησε νέους θεούς και ήρωες, που εξορίσαμε τη μπάλα του ποδοσφαίρου από τη γειτονιά και πιάσαμε τη ‘σπυριάρα’ του μπάσκετ. Τραγουδίσαμε το ‘ημαστε πάντοτε παιχτάρες, μα δεν αλλάζαμε μπαλιές’, απαιτώντας ταυτόχρονα μπασκέτες στα σχολεία και τα αντίστοιχα – ακριβά για την εποχή τους – αθλητικά παπούτσια από τους γονείς μας. Καύσωνας, ιαχές, χαρές, αισιοδοξία, σοσιαλισμός. Ήταν πράγματι όλα τόσο ωραία τότε ή μήπως ήταν όλα μια στιγμή που εξιδανικεύει το χθες σαν ένα βίντατζ φίλτρο του instagram;
Όσοι θυμούνται το καλοκαίρι του ’87, θυμούνται και 1300 περίπου νεκρούς από τον καύσωνα σε Αθήνα και επαρχία. Θυμούνται το δεύτερο έτος μιας σοσιαλιστικής λιτοτητας – προϊόν μιας πρωτοφανούς υποτίμησης του νομίσματος και συγκράτησης μισθών. Αρκετοί συνδικαλιστές, αλλά και η ηγεσία της (νεοφιλελεύθερης τότε) ΝΔ κατηγορούσαν την κυβέρνηση ως “αντιλαϊκή”, αφού τη διετία 1986-87 οι πραγματικοί μισθοί και τα μεροκάματα είχαν μειωθει πάνω από 10% και οι δαπάνες του Δημοσίου κατά 4%. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα είχε κάτι από σήψη, από τέλος εποχής. Λίγους μήνες μετά, ο υπουργός που έφερε την οικονομία στα ίσια της, ο Κώστας Σημίτης, θα αναγκαζόταν σε παραίτηση και το ΠΑΣΟΚ θα επέστρεφε ξανα σε παροχές, αφού η ηγετική ομάδα σχεδίαζε πρόωρες εκλογές. Το ένδοξο καλοκαίρι του ’87 όμως το σοσιαλιστικό όνειρο είχε μάλλον ξεθωριάσει. Και ακολούθησαν δυστυχώς άλλα, καθόλου ένδοξα καλοκαίρια με κίτρινα πρωτοσέλιδα, υποκλοπές, πάμπερς, σκάνδαλα, δικαστήρια και ‘βρώμικες’ χρονιές. Με όσο φως και ελπίδα μπήκαν τα 80s, με άλλη τόση κατήφεια και διχασμό μας άφηναν.
Ήταν λοιπόν αξέχαστο εκείνο το καλοκαίρι του ’87, αλλά και προπομπός μιας μεγάλης πολιτικής περιπέτειας. Μια ψύχραιμη επιστροφή μας βοηθά να είμαστε και πιο υποψιασμένοι απέναντι στους πολιτικούς νοσταλγούς του χθες. Όσο απομακρυνόμαστε απ’ αυτό εξάλλου, τόσο πιο ηρωϊκό και επικίνδυνο γίνεται. Ιδιαίτερα όταν ξανασερβίρεται τζάμπα (βλέπε σκισμένα μνημόνια), αγνοεί ανάγκες και εξελίξεις (βλέπε παιδεία) και το λογαριασμό πληρώνουν οι πολλοί και οι επόμενες γενιές.
Είπαν κάτι πολύ ωραίο σε μια τηλεοπτική εκπομπή οι πρωταγωνιστές του ’87: “Παιδιά μην τρελλαίνεστε, αθλητισμός είναι, δεν αλλάζει τις ζωές μας, αλλά μπορεί να μας εμπνεύσει να πιστέψουμε στο ομαδικό πνεύμα” ή κάπως έτσι τέλος πάντων. Κοινώς, ο αθλητισμός είναι για χαρές, δεν είναι φάρμακο για την κοινωνική και οικονομική μας υστέρηση. “Χρειάζεται μέτρο” είναι σα να μας λένε. Και επιτέλους, λίγο μέλλον, θα συμπληρώναμε.
