Συνέντευξη στον Δημήτρη Παπαγεωργίου
1) Ποιες θα πρέπει να είναι κατά τη γνώμη σας οι εξελίξεις για το μέλλον της Κεντροαριστεράς; Πως τάσσεστε στην πρόταση της Φώφης Γεννηματά;
Υπάρχει άραγε ‘κεντροαριστερά;” Μάλλον υπάρχει ένας πολιτικός χώρος που συρρικνώνεται γιατί αδυνατεί να μιλήσει σε όσους κάποτε τον ψήφιζαν ή θα μπορούσαν να τον ψηφίζουν. Αδυνατεί να μπει στα σπίτια, στους χώρους εργασίας, στα καφέ, στα δωμάτια και στις οθόνες των ανέργων. Δεν έχει πάθος, δεν έχει νέους πρωταγωνιστές, δεν έχει παλμό. Είναι κλειστός, γεμάτος βεβαιότητες. Η κοινωνική του πλειοψηφία του βρίσκεται στο ΣΥΡΙΖΑ, λοξοκοιτά προς τη Νέα Δημοκρατία του κ. Μητσοτάκη ή απέχει από την κάλπη. Γιατί μασάμε τα λόγια μας; Η κεντροαριστερά έχει καταντήσει ένα σύντομο πολιτικό ανέκδοτο που μυρίζει ναφθαλίνη. Ας την κηδέψουμε και ας κοιτάξουμε μπροστά.
Η πρόταση της κ. Γεννηματά την τιμά, στο βαθμό που την πιστεύει. Όμως, αν πίσω από αυτήν ελλοχεύει η επανασύνδεση του πάλαι ποτέ πολυσυλλεκτικού ΠΑΣΟΚ, και μάλιστα με συμφωνίες κορυφής, τότε αυτή θα αφορά μόνο οπαδούς. Αν έχει νόημα μια τέτοια προσπάθεια, αυτή δεν θα ξεκινήσει από πάνω, αλλά από κάτω, αφού βρούμε τι πιστεύουμε και που απευθυνόμαστε.
Χρειάζεται δηλαδή μια ανοιχτή, γενναία πρωτοβουλία για έναν πανελλήνιο προγραμματικό διάλογο, μέσα στους επόμενους μήνες, όπου σε κάθε περιφερειακή ενότητα και κάθε δήμο, θα συζητηθούν αυτά που μας ενώνουν, αλλά και μας χωρίζουν. Την πρωτοβουλία μπορούν να την ενθαρρύνουν η Συμπαράταξη και το Ποτάμι, αλλά χωρίς να την καπελώνουν. Όσα αξιόλογα παλαιά και νεότερα στελέχη κάθονται στην εξέδρα, έχουν μια ευκαιρία να οργανώσουν και να εγγυηθούν αυτή την επιστροφή στην κοινωνία. Πολίτες, στελέχη, κινήσεις, δήμαρχοι, εκπρόσωποι επαγγελματικών και κοινωνικών ομάδων, κομματικές οργανώσεις που αισθάνονται την ανάγκη να ανοίξουν τις πόρτες στην ανανέωση θα πάρουν τη σκυτάλη. Ας βρούμε λοιπόν πρώτα ποια είναι η σχέση αυτού του χώρου με την κοινωνία. Έχει να της πει κάτι; Μπορεί να εκφράσει αυτούς που λέει ότι θέλει να εκπροσωπήσει; Αν ο διάλογος ευδοκιμήσει, πχ μέχρι τον Απρίλιο, τότε θα βρεθούν και τα πρόσωπα και ο τρόπος για έναν κοινό φορέα και εκλογή ηγεσίας. Την ανύπαρκτη ενέργεια του χώρου μπορεί να την αναπληρώσει μόνο η συμμετοχή των ανθρώπων, οι προτάσεις και η αλλαγή γενιάς.
2) Ποιους θα πρέπει να περιλαμβάνει η νέα Κεντροαριστερά; Μπορείτε να μου αναφέρετε πρόσωπα και παρατάξεις;
Η πρώτη ύλη της αναγέννησης που συζητάμε είναι η μεσαία τάξη: οι νέοι που θέλουν ανοιχτά πανεπιστήμια για να σπουδάζουν ενώ ταυτόχρονα εργάζονται για να μην επιβαρύνουν τους γονείς τους. Οι άνεργοι που ξέρουν ότι δουλειές θα έρθουν από τις επιχειρήσεις, όχι από το κράτος. Οι ηλικιωμένοι που κρατάνε τη φτώχεια έξω από την πόρτα της οικογένειας, με τη σύνταξή τους. Οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα που στηρίζουν τα δημόσια ταμεια με τις εισφορές τους. Οι επιχειρηματίες που ψάχνονται, εξάγουν, σέβονται τους εργαζόμενούς τους, δεν ρυπαίνουν το περιβάλλον. Όσοι στέκονται στις ουρές και πληρώνουν αγόγγυστα, χρόνια τώρα, φόρους και εισφορές. Αυτοί που από το υστέρημά τους δίνουν για το φτωχό, τον αδύναμο, τον πρόσφυγα. Αυτοί που οργανώνονται σε οργανισμούς και άτυπα δίκτυα για να φτάσουν εκεί που δεν φτάνει πια το φτωχό κράτος.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι που δεν ‘τα παίρνουν’, αλλά βάζουν πλατη για να κρατηθούν όρθιες οι κοινωνικές υπηρεσίες. Όσοι αγανάκτισαν, κρυφά ή φανέρα, αλλά αναγνωρίζουν τι σημαίνει Ευρώπη, παρά τα αρνητικά της. Οι πολιτικοί που δεν δίστασαν στα δύσκολα και συγκρούστηκαν για το δημόσιο συμφέρον. Καθένας που διψά για συμμετοχή, γιατί νιώθει ότι η φωνή του δεν ακούγεται και δεν λαμβάνεται υπόψιν.
Όλοι αυτοί, όλοι εμείς, θα συναντηθούμε συζητώντας. Άρα θέλουμε μια ατζέντα, όχι μόνο για το ποιοί είμαστε, αλλά για το ποιοι θέλουμε να γίνουμε, συμφιλιώνοντας τις ιδέες με τις προτάσεις, την πολιτική με τις πολιτικές. Μόνο έτσι οι συκοφαντημένες μεταρρυθμίσεις θα αναβαπτιστούν σε δίκαιες αλλαγές.
Εδώ λοιπόν ξεκινά και η ευθύνη των νεότερων να βγούμε από το καβούκι της σιγουράτζας και του σχολιασμού και να πάρουμε πρωτοβουλίες. Εμείς ζούμε την κρίση στο πετσί μας, οι δικές μας ζωές θα χειροτερέψουν από κακές πολιτικές. Πριν δύο χρόνια, με πρωτοβουλία του “Μπροστά” και άλλων κινήσεων, δημιουργήσαμε το Προοδευτικό Φόρουμ, ως πλατφόρμα εκκόλαψης προοδευτικών ιδεών και πολιτικής συγκατοίκησης. Επίσης υπάρχει η οικογένεια των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, οι ευρωβουλευτές, νεολαίες, ακτιβιστές, επιστημονικοί φορείς. Ας φτιάξουμε το δικό μας πλαίσιο διαλόγου, ας μιλήσουμε καθαρά για τα προβλήματά μας και ας υποκινήσουμε και εμείς τη συνεννόηση και τον διάλογο που αναφέραμε πιο πανω.
3) Ο κ. Θεοδωράκης προσκάλεσε συγκεκριμένα πρωην στελέχη του ΠΑΣΟΚ στο Ποταμι. Θεωρείτε οτι το Ποταμι πρεπει να παίξει κύριο ρολο σε αυτο το εγχείρημα;
Μια τέτοια προσπάθεια θέλει τη γενναία συμμετοχή του Ποταμιού. Στο Ποτάμι συγκεντρώνονται τα καλύτερα μυαλά του χώρου, υπάρχει ακόμη ενέργεια, επεξεργασμένες προτάσεις, φρέσκια αισθητική. Το Ποτάμι είναι που άνοιξε τις πόρτες του με γενναιοδωρία και αγκάλιασε και τη δικη μας προσπάθεια, μας έδωσε βήμα να αναπτύξουμε τις θέσεις μας, χωρίς να κοιτάμε πίσω μας για μαχαιρώματα και σκιες. Θέλει όμως λίγο χρόνο να φτιάξει δομές, όργανα, να πατήσει γερά στα πόδια του μετά από αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις.
Επίσης, είναι κατανοητό να έχει αναστολές για μια συνεργασία από πάνω προς τα κάτω, έτσι όπως την περιγράφει η κ. Γεννηματά, και μάλιστα, χωρίς να έχει προηγηθεί το συνέδριό του. Είναι λοιπόν ευκαιρία – και είμαι βέβαιος ότι ο Σταύρος Θεοδωράκης ως ανοιχτόμυαλος ηγέτης θα το πράξει- να συζητήσουμε ανοιχτά κάθε σενάριο και τα μέλη του κόμματος να αποφασίσουν για την επιθυμητή κατεύθυνση. Ας κρατήσουμε το θετικό, ότι κάθε πλευρά πιστεύει ότι μόνη της, έτσι όπως είναι σήμερα, δεν μπορεί να προχωρήσει μακριά. Αργά ή γρήγορα ο τρόπος θα βρεθεί. Για αυτό και ειναι ιδιαίτερα θετική η πρωτοβουλία σας να συνθέσετε απόψεις στο αφιέρωμά σας. Μακάρι να βάλετε το δικό σας λιθαράκι σε κάτι δημιουργικό και ελπιδοφόρο.
4) Πως θα πρέπει να οριοθετηθεί αυτή η νέα Κεντροαριστερά απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ και την Νέα Δημοκρατία; Τι πιστεύετε για τον Αλέξη Τσίπρα και τον Κυριάκο Μητσοτάκη;
Με τις τολμηρές θέσεις της, την υπεράσπιση των μεσαίων στρωμάτων, τα νέα πρόσωπα και τη ριζική αποκοπή της από την παρασιτική, πελατειακή λογική. Στόχος μιας προοδευτικής παράταξης είναι να συνθέτει και να κυβερνά, όχι να γίνεται συμπλήρωμα ή ουρά και να διορίζει στελέχη σε ένα χρεοκοπημένο κράτος. Η φιλοδοξία ενός δήθεν ‘τρίτου πόλου’ είναι ηττοπαθής και ασύμβατη με τις ιδρυτικές διακηρύξεις και του ΠΑΣΟΚ και του Ποταμιού. Άρα ούτε ουρά του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε συμπλήρωμα της ΝΔ.
Όσο για τους ηγέτες του νέου δικομματισμού, ο κ. Μητσοτάκης έχει μια δύσκολη αποστολή: καλείται να εκσυγχρονίσει ένα φθαρμένο προϊόν, κρατώντας ταυτόχρονα ισορροπίες στο εσωτερικό του. Για το καλό του πολιτικού συστήματος και της χώρας μας, είναι αναγκαία μια κεντροδεξιά παράταξη που θα μοιάζει περισσότερο με ευρωπαϊκό χριστιανοδημοκρατικό κομμα, παρά με ένα μπλε ΣΥΡΙΖΑ. Πιστεύω ότι θα τα καταφέρει γιατί είναι ένας ικανός πολιτικός, αρκεί να μην δειλιάσει μπροστά στα ‘πρέπει’ και στα ‘θέλω’ των οπισθοδρομικών φωνών που υπάρχουν μέσα στην ελληνική δεξιά.
Ο κ. Τσίπρας συμβολίζει την κοινωνική και πολιτική μας κρίση. Αποδεικνύεται ικανός συνεχιστής της σκοτεινής μεταπολίτευσης, παρότι ανήκει στη γενιά μας. Η στροφή του προς τη μετριοπάθεια είναι ταυτισμένη με την πολιτική επιβίωση του, αλλά γίνεται τόσο τυχοδιωκτικά και άκομψα που αποξενώνει όσους τον στήριξαν. Εξού και η τραγικότητα που εκπέμπει ως ηγέτης ενός κόμματος που καταπατά καθημερινά τις αξίες και το πρόγραμμά του, ακόμα και μέσα στα μικρά περιθώρια που έχει να διοικήσει δίκαια, Παρακολουθώντας την ομιλία του για τον ένα χρόνο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, έψαχνα μάταια να δω νέους στις κερκίδες – και προφανώς δεν αναφέρομαι στον κρατικοδίαιτο ράπερ με τη Μερσεντές.
5) Αρκετοί πρώην σύντροφοι σας, βρίσκονται πλέον στον ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτούς θα έπρεπε να απευθυνθεί η νέα Κεντροαριστερά;
Ζούμε μια κοινωνική διαίρεση. Ακόμη και αν αφήσουμε πίσω το σχήμα μνημονιο-αντιμνημόνιο, οι ανισότητες και οι αδικίες δεν θα εξαφανιστούν απο την ελληνική κοινωνία. Τα μεσοστρώματα χρειάζονται πολιτική εκπροσώπηση, θεσμούς, προστασία, δουλειές, ορίζοντα. Η τυχοδιωκτική Αριστερά δεν μπορεί να τα καταφέρει, η πολυσυλλεκτική Δεξιά έχει αλλεργία στις κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Η ευκαιρία υπάρχει για τους προοδευτικούς για να εκφράσουν την υπόσχεση της επόμενης ημέρας, αρκεί να έχουν τη δική τους ατζέντα.
Πολλοί φίλοι μου, όπως και δικοί σας, ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ, προσδοκώντας ανανέωση και δίκαιο επιμερισμό των βαρών. Τώρα απογοητεύονται, μαζί με χιλιάδες άλλους μεγαλύτερους και νέους, Έστω και έτσι, νέα προσπάθεια στραμμένη στις ανάγκες της μεσαίας τάξης και των μη προνομιουχων δεν νοείται χωρίς τη σημερινή, έστω και εφήμερη, κοινωνική βάση του ΣΥΡΙΖΑ. Όσο για τα στελέχη, πρώην ‘σύντροφοι’ που έγιναν σε μια νύχτα αριστεροί, ο τρόπος και κυρίως, το ήθος, με το οποίο ασκούν δημόσια εξουσία μιλούν από μόνα τους. Αργά ή γρήγορα θα θερίσουν θύελλες, γιατί οι χαριστικές ρυθμίσεις και τα ρουσφέτια για λίγους, προκαλούν τους πολλούς που υποφέρουν.
Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε εδώ
