Η καγκελάριος Μέρκελ αποφάσισε να παραιτηθεί από την ηγεσία του CDU, μέσα στον ερχόμενο μήνα. Πολλοί υποστηρίζουν ότι στην πορεία θα αναγκαστεί είτε να παραδώσει και την καγκελαρία στο νικητή των εσωκομματικών εκλογών είτε να οδηγήσει τη χώρα της σε πρόωρες εκλογές.
Σε μια εποχή ‘τεράτων”, η αποχώρηση της Μέρκελ μετά από 13 χρόνια προκαλεί ήδη ανασφάλεια σε αρκετούς φιλο-ευρωπαϊστές. Οι ίδιοι όμως παραβλέπουν ότι παρά την αναντίρρητα γενναία στάση της στο Προσφυγικό και στο Brexit και τον σθεναρό αντίλογο σε Τραμπ και Πούτιν, έχει την κύρια ευθύνη για τη βαθιά οικονομική κρίση που προκαλεί διαρκώς μετασεισμούς στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Οι Γερμανοί της καταλογίζουν έλλειψη οράματος και τολμηρών μεταρρυθμίσεων. Αναλαμβάνοντας το τιμόνι της χώρας από τον σοσιαλδημοκράτη Σρέντερ, έδρεψε τους καρπούς της κοινωνικής συμφωνίας για συγκράτηση των μισθών, που μετέτρεψε τη Γερμανία από ασθενή της Ευρώπης σε εξαγωγικό κολοσσό. Η εμμονή στο μηδενικό έλλειμμα στέρησε αναγκαίες δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές σε φτωχότερες περιοχές της χώρας, ενώ είναι παροιμιώδης η αδράνειά της απέναντι στην τεχνολογική επανάσταση και στις αλλαγές που αυτή φέρνει στις εργασιακές σχέσεις και στον οικονομικό ανταγωνισμό εντός της χώρας της.
Δυστυχώς, την τσιγκουνιά της Γερμανίας και τους πολιτικούς μικροϋπολογισμούς της Μέρκελ τις πλήρωσε η Ευρώπη, μαζί και εμείς. Στην περίπτωση της Ελλάδας και ιδιαίτερα στην αρχή της κρίσης, οι περικοπές δεν ήταν ποτέ αρκετές, η αναδιάρθρωση του χρέους προσέκρουε σε διαρκές βέτο, η κακοφωνία έστελνε τα κεφάλαια των καταθετών του ευρωπαϊκού Νότου στις γερμανικές τράπεζες, το ΔΝΤ αντικατέστησε την Κομισιόν και το Eurogroup το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Το δόγμα “ο καθένας να κοιτά το σπίτι του” διαψεύστηκε από τις εξελίξεις. Τα κράτη δεν είναι νοικοκυραίοι, ούτε έχουν τους ίδιους θεσμούς. Για να εξάγουν κάποιοι, άλλοι πρέπει να εισάγουν. Τα πλεονάσματα των δε, είναι τα ελλείμματα των δε, σε μια ατελή οικονομική ένωση.
Το άδειασμα των ευρωπαϊκών οργάνων όμως δεν ήρθε μαζί με ένα τολμηρό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων στην ευρωζώνη. Από τη μία πάγωσε κάθε πρόταση για κοινό προϋπολογισμό, ευρω-ομόλογο ή Κοινοβούλιο για τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης. Και από την άλλη νομοθέτησε τιμωρητικά δημοσιονομικά σύμφωνα νεκρανασταίνοντας ανιστόρητα τη μεσοπολεμική λιτότητα για τις υπερχρεωμένες χώρες, που χρειάστηκαν περίπου μια δεκαετία για να συνέλθουν, με σημαντικές πληγές στη δημοκρατία και στο κοινωνικό τους κράτος. Ας μη λησμονούμε ότι ήταν η πρώτη που άνοιξε ανεύθυνα τη ντουλάπα του εθνικισμού μιλώντας για Έλληνες, Ισπανούς και Πορτογάλους, “που κάνουν πολλές διακοπές και παίρνουν συντάξεις νωρίς”.
Με δυο λόγια, κανονικότητα και λιτότητα για τους έξω, συναίνεση με σοσιαλδημοκρατικές πινελιές στο εσωτερικό. Κάπως έτσι θα μπορούσε να συνοψίσει κανείς τις πολιτικές της, για τις οποίες ο Ευρωπαίος ιστορικός του μέλλοντος δεν θα είναι γενναιόδωρος. Όπως είπε και ο γερμανός φιλόσοφος Ούλριχ Μπεκ, λίγο πριν αφήσει το μάταιο τούτο κόσμο, “η Μέρκελ τελειοποίησε μια μορφή “αθέλητης κυριαρχίας. Η εξουσία της βρίσκεται στην αναποφασιστικότητά της, στην αναβολή και άρνηση των πιστώσεων. Με τον τρόπο αυτό, η άνοδος της Γερμανίας στην ηγεσία της Ευρώπης προωθείται και αποκρύπτεται ταυρόχρονα. Αυτό είναι το τέχνασμα που τόσο καλά ξέρει να χειρίζεται η Μέρκελ, και θα μπορούσε να προέρχεται από χειρόγραφα του Μακιαβέλι”.
Δημοσιεύτηκε στο Πρώτο Θέμα