Στην κοινωνία συγκρούονται, χονδρικά, δύο τάσεις, χωρίς να είναι εύκολο να χαρτογραφηθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε μιας.
Η πρώτη αποζητά σταθερότητα επειδή φοβάται ή αλλαγές μέσα στη σταθερότητα. Η δεύτερη αποζητά ανατροπή και αψηφά το κόστος της, καθώς απ’ ό,τι φαίνεται είναι πεπεισμένη ότι δεν έχει τίποτε να χάσει. Με τη βοήθεια του του τυχοδιωκτισμού του κυβερνητικού συνασπισμού να εισάγει το σταυρό προτίμησης τρεις μήνες πριν από τις εκλογές και των ΕΑΜικών φαντασιώσεων του ΣΥΡΙΖΑ, τα δυο αυτά ρεύματα πολώθηκαν και συναντήθηκαν στην κάλπη. Ταυτόχρονα επηρέασαν και τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Μόνοι βέβαιοι νικητές, είναι η Χρυσή Αυγή και το Ποτάμι.
Σαφή μηνύματα υπάρχουν, αλλά χρειάζεται να περιμένουμε τα αναλυτικά στοιχεία των exit polls για να δούμε μετατοπίσεις ψηφοφόρων, κοινωνικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά της ψήφου. Φαίνεται όμως ότι οι αυθεντικοί εκφραστές των δύο παραπάνω τάσεων επιβραβεύθηκαν, ενώ οι αμφιταλαντευόμενοι, όπως π.χ. η ΔΗΜΑΡ και οι Γέφυρες (Δράση-Δημιουργία Ξανά) συρρικνώθηκαν.
Κοινό χαρακτηριστικό των δύο τάσεων τους επόμενους μήνες θα συνεχίσει να είναι ο λαϊκισμός. Η Νέα Δημοκρατία θα πλειοδοτήσει σε ελαφρύνσεις και ‘καλά νέα’ από την οικονομική ζωή, ενώ θα δαιμονοποιεί το ΣΥΡΙΖΑ, ως αφερέγγυα και επικίνδυνη πολιτική δύναμη. Ο τελευταίος μάλλον συνειδητοποιεί ότι η πολωτική στρατηγική είναι μεν αρκετή για να τον μετατρέψει σε κόμμα μκρής πλειοψηφίας, αλλά όχι σε πλειοψηφικό ρεύμα που οδηγεί στην κυβέρνηση. Θα χρειαστεί να κοιτάξει προς τα δεξιά του και να αναζητήσει εταίρους στην κεντροαριστερά, ανακαλύπτοντας την τέχνη του πολιτικού συμβιβασμού.
Εκεί θα παίξουν σημαντικό ρόλο οι εταίροι της ευρύτερης κεντροαριστεράς. Η προεξοφλημένη αποτυχία της «Ελιάς», αλλά η επιβίωση του ΠΑΣΟΚ καθ’ εαυτού δεν προσφέρεται για πανηγυρισμούς. Μένει να αποδειχθεί αν θα παραμείνει ένα μικρό κόμμα που φιλοδοξεί να γίνει τρίτη πολιτική δύναμη, επωφελούμενη από τη σημαία της σταθερότητας και να συμμετέχει σε κυβερνήσεις συνεργασίας. Το διαιρεμένο εσωκομματικό σκηνικό μάλλον δεν προσφέρεται για συνέδρια και εις βάθος αναζητήσεις, αλλά ο φόβος της ΔΗΜΑΡ για εξαφάνισή της σε πρόωρες εθνικές εκλογές ενδεχομένως να οδηγήσει σε κάποιου είδους συμφωνία με άξονα την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Όλα αυτά βέβαια, σε περίπτωση που η Νέα Δημοκρατία θα θέλει να αποφύγει τις εκλογές. Ταυτόχρονα, το νεοεισερχόμενο Ποτάμι θα αναζητά την οργανωτική και προγραμματική του συγκρότηση για να μετατραπεί σε κόμμα, αποφεύγοντας να αποτελέσει την «ουρά» κάποιου άλλου.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι η συζήτηση για την ‘κεντροαριστερά’ θα επανέλθει στις στήλες των καλοκαιρινών αναγνωσμάτων, ενώ λιγότεροι είναι αυτοί που θα προβληματιστούν για την άνοδο της Χρυσής Αυγής και γιατί, στην πιο κρίσιμη στροφή της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, εμείς στέλνουμε στις Βρυξέλλες μια μέτρια έως κακή ομάδα ευρωβουλευτών.
Ο Παναγιώτης Βλάχος είναι ιδρυτικό μέλος της πολιτικής κοινότητας «Μπροστά» και υπεύθυνος στρατηγικής της πρωτοβουλίας «Vouliwatch.gr”.
