Αισθάνομαι ευγνωμοσύνη που είστε απόψε εδώ, στην καρδιά του χειμώνα, για να ανταλλάξουμε ευχές – αλλά το κυριότερο να ξεκινήσουμε μαζί έναν πολιτικό αγώνα αξιοπρέπειας, ήθους και ιδεών για τις επόμενες εκλογές.
Μπορεί βέβαια ο Πρωθυπουργός να μας κρατά κρυφά τα χαρτιά του, μπορεί να ζούμε ένα μαρτύριο σταγόνας εμείς οι υποψήφιοι που σχεδόν ένα χρόνο τώρα ζούμε με το σενάριο των πρόωρων εκλογών, αλλά όπως και να έχει θα είναι Κυριακή, κοντή γιορτή, τον Απρίλη ή το Μάη. Και σίγουρα ο καιρος θα είναι καλύτερος από σήμερα.
Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που απόψε είναι εδώ η οικογένειά μου, φίλοι από τα φοιτητικά μου χρόνια, ιστορικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, συναγωνιστές στην αυτοδιοίκηση, άνθρωποι με προσφορά στους χώρους της δημόσιας υγείας, ακαδημαϊκοί, επιστήμονες, συντοπίτες μου από την Ευρυτανία και τη Φωκίδα, από τα ηρωϊκά βουνά της Ρούμελης. Με καθεμια και καθέναν από εσάς έχουμε συζητήσει, προβληματιστεί, αγωνιστεί, συνεργαστεί και έχουμε χτίσει σχέσεις ανιδιοτελείς, ουσιαστικές και συντροφικές.
Δεν έχω σκοπό σήμερα να βγάλω μια μακροσκελή πολιτική ομιλία. Ούτε να αναλύσω την πολιτική πραγματικότητα, όπως θα έκανα σε ένα τηλεοπτικό κανάλι.
Απόψε θέλω να σας μιλήσω γιατί είμαι εδώ σήμερα, ποιους θέλω να εκφράσω και γιατί θεωρώ τη δική σας συμμετοχή τόσο σημαντικη σε αυτήν την προσπάθεια.
Ξέρετε, η δική μου γενιά, η γενιά της Αλλαγής, μεγάλωσε τα πρώτα της χρόνια σε μια Ελλάδα πιο φωτεινή. Φτωχότερη, αλλά πιο αισιόδοξη. Σίγουρα όχι με τη δόση υπερβολής που βλέπουμε σήμερα στα σόσιαλ μήντια, αλλά πράγματι μπορούσες αν εργαζόσουν να ζήσεις καλύτερα.
Οι σπουδές ήταν διαβατήριο για μια καλύτερη ζωή.
Η σύνταξη σου εξασφάλιζε αξιοπρέπεια.
Τα δημόσια σχολεία, πανεπιστήμια και νοσοκομεία ήταν σε καλύτερη κατάσταση από σήμερα.
Όπως εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι της γενιάς μου, βοηθήθηκαν από τους γονείς τους για να μεγαλώσουν καλύτερα, να σπουδάσουν, άλλοι να πάνε εξωτερικό, άλλοι να βρουν μια καλή δουλειά, αλλά όλοι να αισθάνονται ότι δεν ήταν ο φτωχός συγγενής της Ευρώπης.
Προφανώς δεν ήταν όλα τέλεια και ούτε τα λέω όλα αυτά με διάθεση νοσταλγίας. Σε όλα υπήρχε και υπάρχει μια σκοτεινή πλευρά. Η αλήθεια όμως είναι ότι μια κοινωνία αποκλεισμένη για δεκαετίες, μια κοινωνία διχασμένη και φοβισμένη, απελευθερώθηκε μετά το 1981 και κατάφερε να ζήσει ίσως τα καλύτερα και πιο ειρηνικά χρόνια της νεότερης ιστορίας.
Αυτή η πορεία σταμάτησε απότομα όταν κατέβηκε ο διακόπτης. Περισσότερο από εγκληματικά λάθη πολιτικής της ΝΔ και λιγότερο από προβλήματα που είχαν συσσωρευθεί.
Έτυχε στο ΠΑΣΟΚ να φορτωθεί πολύ περισσότερα από αυτό που του άξιζε. Το πολιτικό σύστημα και ο ιδιόμορφος κρατικοδίαιτος πελατειακός καπιταλισμός κατέρρευσαν σαν τραπουλόχαρτο. Οι νεότεροι πολιτικοποιηθηκαν βίαια. Με αντιλήψεις και παραστάσεις του χθες προσπαθούσαμε να εξηγήσουμε το δύσκολο σήμερα.
Ζήσαμε πολιτικές τερατογενέσεις σαν τη Χρυσή Αυγή, οπορτουνιστές έκαναν πολιτική καριέρα, είδαμε συγκυβερνήσεις μεταξύ κομμάτων που δεν θα το πιστεύαμε χρόνια πριν. Οι πολίτες ψήφιζαν ζαλισμένοι τον έναν μετά τον άλλο μαθητευόμενο μάγο με τις εύκολες λύσεις.
Αυτή η εμπειρία των διαδοχικών απογοητεύσεων, ιδιαίτερα μετά το δημοψήφισμα, και το τρίτο μνημόνιο, οδήγησε το 2019 ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας στη λύση της ΝΔ. Της παράταξης δηλαδή που οδήγησε την οικονομία 2 φορές σε αυξημένη επιτήρηση και μια χρεοκοπία το 2009.
Διατρέχοντας κάποια κείμενά μου από το 2019, θυμήθηκα ότι η ΝΔ ήρθε στην εξουσία με την υπόσχεση της “κανονικότητας”, αλλά χωρίς κάποιο εθνικό στόχο ή στρατηγική. Είχε πέσει τόσο χαμηλά ο πήχης που αρκούσε μια τέτοια απολίτικη και ύποπτη υπόσχεση σε μια κοινωνία κουρασμένη και ζαλισμένη. Πίσω από την ομιχλώδη κανονικότητα, μπορείς να κρύψεις πολλά. Και αυτό έγινε.
Ήρθε η πανδημία και παρά τη συνεργασία της κοινωνίας, αποκαλύφθηκε ότι η οργάνωση των εμβολιασμών δεν συνοδεύτηκε από πρόνοια για το ΕΣΥ και τους ανθρώπους του. Χάθηκαν πολλές ανθρώπινες ζωές. Δεκάδες χιλιάδες άλλοι θα παλεύουν μια ζωή με προβλήματα υγείας, ακριβώς γιατί δεν υπήρξε σωστή πρωτοβάθμια φροντίδα, εξοπλισμός, προσωπικό και αποκέντρωση, ισορροπία μεταξύ κεντρικών και περιφερειακών νοσοκομείων και ΜΕΘ.
Δυστυχώς, η πανδημία φεύγει, αλλά λείπει η βούληση και ο διάλογος για να ξαναφτιάξουμε αυτό που κάποτε ήταν μια ριζοσπαστική κοινωνική μεταρρύθμιση, που επέζησε σχεδόν 40 χρόνια. Σήμερα, μας σπρώχνουν όλους στην ιδιωτική υγεία.
Όπως ωθούν δεκάδες χιλιάδες νέα παιδιά στην ιδιωτική παιδεία με αλγόριθμους και υποβάθμιση του δημόσιου σχολείου και πανεπιστημίου. Φτάσαμε να θεωρούμε ότι η πανεπιστημιακή αστυνομία είναι μεταρρύθμιση, όταν ζητήματα βίας και ανομίας έχουμε το πολύ σε 3-4 πανεπιστημιακά ιδρύματα στη χώρα. Όλα τελικά καταλήγουν σε διορισμούς και ρουσφέτια.
Μέσα στην πανδημία, άλλαξαν οι εργασιακές σχέσεις. Αποδυναμώθηκαν κλάδοι, καταργήθηκε η επιθεώρηση εργασίας, η αμοιβή της υπερωρίας έγινε ρεπό στα χέρια του εργοδότη. Η επικουρική ασφάλιση χτίστηκε σε πήλινα πόδια και εις βάρος των νεότερων γενεών. Άνθρωποι με κόπους ζωής περιμένουν 3-4 χρόνια να πάρουν σύνταξη.
Έγινε επέλαση στο Δημόσιο. Για πρώτη φορά μετακλητοί υπάλληλοι έγιναν διευθυντές. Το Μαξίμου έγινε υπηρεσία μιας στάσης για επενδυτές, φίλους, ολιγάρχες μέσω απευθείας αναθέσεων.
Η ακρίβεια στα τιμολόγια ρεύματος υπήρχε πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία. Επέλεξαν αντίδωρα και ψηφιακή ελεημοσύνη αντί να τα βάλουν με τους ισχυρούς.
Διέλυσαν τις ρυθμιστικές αρχές και τους ελέγχους στην αγορά, μείωσαν τους φόρους μόνο για τα μεγάλα εισοδήματα, άφησαν τους μικρομεσαίους εκτός Ταμείου Ανάκαμψης και κρατικών εγγυήσεων, δεν συγκράτησαν το κόστος ζωής στο ράφι, στο ρεύμα, στο ενοίκιο, στις κατασκευές.
Συσσωρεύουν χρέη, ξεσπιτώνουν κόσμο με τους πλειστηριασμούς. Απέδειξαν ότι είναι ταυτισμένοι με την κερδοσκοπία, αναζητώντας αλλού ευθύνες, κραδαίνοντας το μπαμπούλα του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ, του Βαρουφάκη, απλώνοντας ένα πανίσχυρο πέπλο παραπληροφόρησης και προπαγάνδας στα ΜΜΕ.
Και όλη αυτή η αλαζονεία, η συγκέντρωση εξουσίας, η αίσθηση παντοδυναμίας, τους οδήγησε στις παρακολουθήσεις των δικών τους υπουργών, του αρχηγού Ενόπλων Δυνάμεων, επιχειρηματιών, δημοσιογράφων και του προέδρου μας, του Ν.Ανδρουλάκη. Μας γύρισαν σε εποχές που οι παλαιότεροι αγωνιστήκατε να αφήσουμε πίσω, σε πρακτικές που το ΠΑΣΟΚ και ο Ανδρέας Παπανδρέου έδωσαν αγώνες για να αφήσουμε πίσω. Το ΠΑΣΟΚ που τόσο εμίσησαν όλοι τους, αλλά αντιγράφουν σε κάθε ευκαιρία, οργανώνουν αποστασίες, κλέβουν προγραμματικές θέσεις, λοιδωρούν στελέχη και απλώνουν τα χέρια τους στο εσωτερικό μας.
Τα λέω όλα αυτά για να σας δείξω τι έχουμε μπροστά μας. Σε μια χώρα που γερνάει, που εκτίθεται στην κλιματική κρίση, που εξαρτάται δυσανάλογα από τον τουρισμό, μαζεύει χρέη, ζει σε μια ρευστή γεωπολιτικά γειτονιά, που χάνει ακόμη νέους προς το εξωτερικό, που ξεπουλάει γη και σπίτια σε fund, που κινδυνεύει να γίνει όμηρος του φόβου.
Αυτά δεν θα λυθούν με κοκορομαχίες, επιδοματα ή επενδύσεις από ιδιώτες που φορολογούνται στο εξωτερικό. Ούτε με τον θάνατο του εμποράκου, με παππούδες και γονείς να συντηρούν τα παιδιά τους, αφού ο μισθός δεν βγάζει ενοίκιο και κόστη καθημερινότητας. Θα λυθούν με κανόνες. Με θεσμούς. Με δημόσια αγαθά. Με διαφάνεια. Με δικαιοσύνη. Με αξιοπρέπεια. Με κοινωνική συνεννόηση. Με πατριωτική περηφάνια και διεκδίκηση.
Γι’ αυτό σας μιλώ για αλλαγή και ανανέωση.
Αυτές φιλοδοξούμε και φιλοδοξώ να εκφράσω. Για μια αλλαγή πολιτική, που επαναφέρει τον διάλογο και τις θέσεις στην πολιτική. Κάνει την πρόοδο ξανά αίτημα. Δίνει χώρο στον ανταγωνισμό των προγραμμάτων και όχι των κραυγών ή της χυδαιολογίας.
Δίνει φωνή στην κοινωνία να ελέγχει την εξουσία και να της δίνει δύναμη να φορολογεί, να κάνει ελέγχους, να στέκεται δίπλα στον πολίτη. Και ξαναχτίζει ξανά αξιοπρεπή νοσοκομεία, σχολεία, δημόσιες μεταφορές, αξιοβίωτες πόλεις, υπηρεσίες πρόνοιας, πραγματική ισότητα, σεβασμό στη διαφορετικότητα.
Στόχος μου είναι η πολιτική και αξιακή Ανανέωση. Όχι μόνο ηλικιακή. Αυτή μόνη της δεν φτάνει. Αλλά την Ανανέωση που ξαναγενά και δίνει νέο νόημα στην προοδευτική πολιτική. Που φέρνει στο προσκήνιο νέες, φρέσκες ιδέες. Που έχει επαφή με την καθημερινότητα των πολλών. Που γνωρίζει τι γίνεται εκτός συνόρων. Που μπορεί να κοιτά τους πολίτες στα μάτια και να μην τους αντιμετωπίζει ως ψηφαλάκια ή ρουσφέτια. Που δεν στρογγυλοκάθεται σε καρέκλες 20 και 30 χρόνια. Που οι πολιτικοί δεν είναι μαριονέτες ή μπροστινοί άλλων.
Για μένα, βουλευτής είναι να έχεις τη δουλειά σου και να πεις ότι για 4-8 χρόνια θα προσφέρεις στον τόπο σου και μετά θα επιστρέψεις σπίτι σου, στην οικογένειά σου και στο επάγγελμά σου. Θα μεταφερεις την εμπειρια σου στους επόμενους, στο πανεπιστήμιο, στη δουλειά σου, στους ανθρώπους που θέλουν να προσφέρουν.
Φιλοδοξία μου όμως είναι να φέρω την ανανέωση και στον ίδιο τον ρόλο και την τοπική παρουσία του βουλευτή. Γιατί η πολιτική και η παρουσία στα βουλευτικά έδρανα δεν μπορεί να εξαντλείται στα τηλεπαράθυρα ή μόνο στην υψηλη πολιτική. Θέλουμε να δώσουμε περισσότερες εξουσίες στην αυτοδιοίκηση. Και πρέπει να είμαστε δίπλα της, να βοηθάμε έμπρακτα, με πολιτικό πλαίσιο και αντιληψη για την αποκέντρωση και τον εκδημοκρατισμό της.
Και φυσικά ναι, όταν μιλώ για Ανανέωση, μιλώ και για την ανάγκη να αναδειχθούν νέα πρόσωπα από τη νέα γενιά της παράταξης. Που δεν θα βρίσκονται πλέον στο φόντο ή συμπληρωματικό ντεκόρ, αλλά θα έχουν ρόλο πρωταγωνιστή σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια του Κινήματος μας. Οφείλουμε πολλά στην αείμνηστη Φώφη μας, αυτόν τον υπέροχο άνθρωπο που έδωσε χώρο στους νεότερους χωρίς να φοβηθεί. Και ήρθε μετά η ίδια η κοινωνία να εκλέξει νέα ηγεσία για το ΠΑΣΟΚ από αυτή τη γενιά, το Νίκο Ανδρουλάκη, που μαζί του θα κάνουμε το ΠΑΣΟΚ ξανά πρωταγωνιστική πολιτική δύναμη.
Τη γενιά της Αλλαγής, αλλά και τη γενιά της επισφάλειας, των κρίσεων, της μεγάλης απόκλισης, από τα μεγάλα ιδεολογικά ρεύματα του περασμένου αιώνα.
Σας καλώ λοιπόν, όλους μαζί. Τη γενιά που έχτισε και έφερε την Αλλαγή και την Ανανέωση με τη γενιά που έχει ανάγκη την Αλλαγή και την Ανανέωση για να διαλύσει το σύννεφο της απαισιοδοξίας. Καλώ ανθρώπους που κάποτε ήταν ΠΑΣΟΚ και σήμερα αναζητούν αφορμή να επιστρέψουν.
Ανθρώπους δημοκράτες, προοδευτικούς κεντρώους, αριστερούς και οικολόγους, που μαζί μοιραζόμαστε πολλές κοινές διεκδικήσεις. Πολίτες που φοβούνται τον Τσίπρα και λοξοκοιτάνε προς τον Μητσοτάκη. Μη φοβάστε, στην πολιτική δεν υπάρχουν αδιέξοδα, δεν υπάρχουν μονόδρομοι.
Σας καλώ μαζί να δώσουμε νόημα, πάθος και ενθουσιασμό σε αυτόν τον αγώνα. Όπως οραματιζόμαστε μια κοινωνία που συναντάται και σφίγγει τα χέρια ξανά, έτσι σας καλώ να σηκώσουμε ψηλά τον ήλιο της ελπίδας.
Να μην ξαναπληγώσουμε την κοινωνία, τις ιδέες και τις αξίες μας. Να είμαστε περήφανοι για τα πρόσωπα που μας εκπροσωπούν.
Να μοιραστούμε με όλη την κοινωνία και ιδιαίτερα τους νέους τις αξίες και τις θέσεις μας, που είναι πιο συνειδητοποιημένοι και ώριμοι από ό,τι ήμαστε εμείς στην ηλικία τους. Αυτοί είναι το κρυφό όπλο του ΠΑΣΟΚ που ανατέλλει.
Σας ζητώ λοιπόν να με βοηθήσετε να φτάσω παντού.
Εντός και εκτός των κομματικών τειχών.
Να μιλήσουμε σε ανθρώπους που ψάχνονται και αναζητούν πρόσωπα να τους εκπροσωπήσουν. Και πιστέψτε με είναι πολλοί.
Οι συνεργάτες μου είναι εδώ, το γραφείο μου θα είναι ανοιχτό στο Μαρούσι, εγώ είμαι στη διάθεσή σας 24 ώρες το 24ωρο.
Πάμε να κάνουμε τη δύναμή μας, δύναμη των πολλών.
Σας ευχαριστώ!
*Ομιλία Παναγιώτη Βλάχου στην κοπή πίτας & πολιτική εκδήλωση στην Αγία Παρασκευή, 15.02.2023.
